Makina Mühendisi
ISO 14731:2018 Standardı ile Kaynak Koordinasyon Personeli Görev ve Sorumluluklarında Yapılan Değişiklikler
ISO 14731:2018 Standardı ile Kaynak Koordinasyon Personeli Görev ve Sorumluluklarında Yapılan Değişiklikler
ISO 14731 Kaynak koordinasyonu -Görevler ve sorumluluklar (Welding coordination - Tasks and responsibilities) standardının daha önce başlayan güncelleme çalışmaları neticesinde ISO/FDIS 14731:2018 final taslağı yayınlanmıştır. 25 Ocak 2019 a kadar sürecek oylamalar sonucunda son hali verilecek olan standardın 2019 yılının ortasında yayınlanması bekleniyor.
Oylamaya sunulan standart final taslak aşamasında olduğu için bu aşamadan sonra üye ülkelerden gelecek yorumların ancak metinsel düzeltmeler olacağı bilinmektedir.
ISO/FDIS 14731:2018 standardının önsöz bölümünde yapılan değişiklikler aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
- Rekabete aykırı kurallar nedeniyle IIW dokümanlarına yapılan referans kaldırılmıştır
- Ek A şimdi kaynak koordinasyonu personelinin değerlendirilmesine yöneliktir
- Sorumlu kaynak koordinatörü olan RWC terimi silinmiştir
- Yetkinlik ve seviyeler kavramı (bkz. Madde 6) eklenmiştir
- Sağlık ve Güvenlik ve Çevre konusuna yeni alt madde B.20 eklenmiştir
Standardın ana madde numaraları aynı kalmakla beraber madde isimleri ve alt başlıklarında değişiklikler vardır.
"1 Kapsam" maddesine aşağıdaki cümleler ilave edilmiştir:
Kaynak koordinasyon personeli gerekli eğitim, nitelik ve deneyimine göre üretici tarafından atanmalıdır.
Yasal mevzuat, uygulama standartları ve sözleşmeler, kaynak koordinasyon personeli için özel gereksinimler verebilir. Bunların dışında, bu belgeye uygun olacak şekilde gereklilikleri belirlemek üreticinin sorumluluğundadır.
"3.1 İmalatçı" maddesi detaylandırılarak aşağıdaki hale getirilmiştir:
Aynı teknik ve kalite yönetiminde kaynak ve ilgili faaliyetleri yürüten kuruluş
Not 1: Kaynak ve ilgili faaliyetler bir atölyede veya yerinde veya her ikisinde de yapılabilir, ancak üretici kaynak üretiminden sorumludur.
"3.3 Kaynak koordinatörü" maddesi eski standartta sadece bir kişi gibi bir izlenim yaratmaktaydı, ancak yeni halinde açıkça kişi veya grup ifadesi kullanılmış. Aynı zamanda “kaynak koordinatörü” terimine eş anlamlı olduğunu gösterir şekilde madde başlığına “kaynak koordinasyonu personeli” ifadesi de eklenmiş.
Bu maddeye ayrıca 3.5 beceri, 3.6 bilgi, 3.7 vasıf, 3.8 yetki, 3.9 sorumluluk başlıkları da eklenmiştir.
“4.2 Görev ve sorumluluklar” ile ilgili şartnameler maddesinde “Kaynak koordinasyonu, sadece imalâtçının sorumluluğudur.” Cümlesi kaldırılmış ve diğer cümleler “Kaynak koordinasyonu taşerona verildiyse, görev ve sorumluluklar tanımlanacak ve belgelenecektir. Bununla birlikte, bu belgeye uygunluk üreticinin sorumluluğundadır.” Şeklinde düzenlenmiştir.
“5 Görev tanımı” maddesinde daha önceki “görevler ve sorumlulukları kapsayacak bir görev tarifi gereklidir.” Cümlesinin yerini aşağıdaki cümleler almıştır:
“Üretici, en azından görevlerini ve sorumluluklarını ve yetki derecesini içerecek olan tüm kaynak koordinasyon personeli için iş tanımları hazırlamalıdır.
İmalatçı, kaynak koordinasyonu personelinin ihtiyaç duyduğu eğitim seviyesini, yeterliliğini ve deneyimini belirleyecektir.
Kaynak koordinasyon personeli, görevlerini yerine getirme yetkinliklerini, örneğin Ek A'ya uygun olarak değerlendirerek gösterebilirler.
Her üretici, kendi kaynak koordinasyon personelinin atanmasından sorumludur. Bu atama başka üreticilere devredilemez.”
“6 Teknik bilgi” başlığı “6 Teknik bilgi ve yeterlilik” olarak değiştirilmiştir.
“6.1 Bütün kaynak koordinasyon personeli için genel bilgi şartları” başlığı ise “6.1 Genel” olarak değiştirilmiştir. Bu maddenin içeriği aşağıdaki gibi güncellenmiştir:
Tüm kaynak koordinasyon personeli aşağıdakileri gösterebilecektir:
- kendilerine verilen kaynakla ilgili görevlerde yetkinlik;
- verilen görevler ile ilgili kaynak ve ilgili teknolojiler hakkında eğitim, öğretim ve / veya deneyimin bir birleşimi ile elde edilen teknik bilgi.
Yetkinlik, atanan görevlerle ilgili olduğunda kaynak ve ilgili standartların uygulanmasını içerir.
Kaynak koordinasyonu için gereken iş deneyimi ve yeterlilik düzeyi, kaynaklı bir bileşenin görevini yapamaması durumunda ortaya çıkan sonuçlara bağlıdır.
Kaynak koordinasyon personelinin değerlendirilmesine yönelik rehber Ek A'da verilmiştir.
Eski standartta “6.2 Sorumlu kaynak koordinasyon personelinin özel bilgi şartları” maddesi içinde açıklanan üç bilgi seviyesi “6.2 Kaynak koordinasyon personeli için yetkinlik seviyeleri” başlığı altında 4 alt başlığa ayrılmıştır.
6.2.2 Kapsamlı seviye
Kapsamlı seviyede, kaynak koordinasyon personeli, yüksek düzeyde problem çözme becerilerine sahip olacaktır. Bu beceriler, karmaşık ve öngörülemeyen koşullarda kaynak teknolojilerini uygularken, en iyi teknik ve ekonomik çözümleri tanımlamak veya geliştirmek için kritik ve orijinal değerlendirmeyi içermelidir.
Kaynaklı imalatlar için kaynak ve ilgili teknolojileri yönetebilecek ve uyarlayabilecektir.
Kaynak ve ilgili personelin görevlerini tanımlama ve gözden geçirme konusunda yetkin olmalıdır.
6.2.3 Özel seviye
Özel seviyede, kaynak koordinasyon personeli, gelişmiş problem çözme becerilerine sahip olacaktır. Bu beceriler, karmaşık ve öngörülemeyen koşullarda kaynak teknolojilerini uygularken, teknik ve ekonomik çözümleri seçmek için kritik değerlendirmeyi içermelidir.
Kaynaklı imalatlar için kaynak ve ilgili teknolojileri yönetebilecektir.
Kaynak ve ilgili personelin görevlerini tanımlama konusunda yetkin olmalıdır.
6.2.4 Temel seviye
Temel seviyede, kaynak koordinasyon personeli, temel problem çözme becerilerine sahip olacaktır. Bu beceriler, ortak temel ve özel problemler için kaynak teknolojilerini uygularken, uygun çözümleri seçmek ve geliştirmek için değerlendirmeyi içermelidir.
Genel veya standart kaynak ve ilgili teknolojileri öngörülebilir nitelikteki durumlarda denetleyebilir, ancak küçük değişikliklere tabi olabilirler.
Genel veya standart çalışmalarda karar vermek ve temel kaynak ve ilgili personelin görevlerini denetlemek konusunda yetkin olmalıdırlar.
Ek A
Mevcut EN ISO 14731:2006 standardında teknik bilgi için direk olarak IIW dokümanlarına ve kaynak mühendisi, kaynak teknikeri, kaynak uzmanı tanımlamalarına atıf yapılmaktadır. Ancak standardın ISO/FDIS 14731:2018 final taslağında kaynak koordinasyon personelinin yeterliliği en azından aşağıdaki maddeler ile değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- Önceki kaynak tecrübeleri
- İmalat tecrübesi
- WPS, PQR, kaynakçı ve operatör sertifikalandırma konularında deneyim
- ISO 3834 standart serisine ve ISO 14731 standardına hakim olma
- Kaynak ile ilgili problemleri çözme deneyimi
- Ek B’de verilen kaynak ve ilgili görevler ile ilgili bilgi
- Madde 6'da belirtilen ilgili seviyeye kadar teorik bilgi
Bu değerlendirme de bir mülakat ile yada sadece imalat sahasındaki çalışmalar ile değerlendirilebilir şeklinde bir açıklama ilave edilmiştir.
“Ek B Uygun bulunduğunda ISO 3834’e göre dikkate alınacak temel kaynakla ilgili görevler” başlığından “ISO 3834’e göre” bölümü kaldırılmıştır. Ekin içeriğine bakıldığında genel olarak başlıklar ve içerikte değişiklik olmamakla birlikte hemen her maddeye “Şartname gerekliliklerine uygun” ibaresi eklenmiştir.
“B.10 Kaynak sarf malzemeleri” başlığına “e) parti testi” maddesi eklenmiştir.
“B.11 Malzemeler” başlığına “b) kullanılacak malzemelerin kaynaklanabilirliği” maddesi eklenmiştir.
Eski standartta olmayan “B.20 Sağlık ve Güvenlik ve Çevre” başlığı eklenerek “Sağlık ve güvenlik ve çevre konularında, ilgili tüm kural ve düzenlemeler dikkate alınacaktır.” Şeklinde açıklanmıştır.
