EN 1090-2 Standardı
EN 1090 EXC3 belgeli bir firma EXC2 yada EXC1 imalatlar yapabilir mi?
EN 1090 EXC3 belgeli bir firma EXC2 yada EXC1 imalatlar yapabilir mi?
EN 1090 Çelik ve Alüminyum Yapı Malzemeleri standardı içeriğinde 4 kalite seviyesi tanımlar. Uygulama sınıfı (EXC) olarak belirtilen bu sınıflardan EXC1 en basit yapı gruplarının üretimi için gereklidir. Uygulama sınıfı EXC1’den EXC4’e doğru arttıkça yapının önemi, malzeme kalitesi, dinamik yükler gibi değişkenler nedeniyle standart daha kapsamlı gereklilikler tanımlamaktadır.
Günümüzde EN 1090 Fabrika Üretim Kontrolü Belgesi sahibi firmalar, daha geniş kapsamda üretim yapabilmek ve daha fazla müşteriye ürün satabilmek için imkanları dahilinde en üst uygulama sınıfında belge almayı tercih etmektedir.
Ancak bu durum bazen “Firma hangi uygulama sınıfında belge aldıysa bundan sonraki imalatlarını da bu sınıfa uygun şekilde yapmalıdır.”şeklinde düşünülmektedir.
EN 15085-2 Demiryolu Uygulamaları standardında da EN 1090’a benzer şekilde Certification Level (CL) tanımlanmış ancak buradaki tablo içinde hangi durumda hangi seviyenin kapsandığı açıkça belirtilmiştir. EN 1090 standardında ise birbirinin üzerine ilave gereklilikler şeklinde kurulmuş olan Uygulama Sınıfı yapısı için böyle bir açıklama yapılmaya gerek duyulmamıştır.
EN 1090 standardında tanımlanan Uygulama Sınıflarının yapısına bakıldığında daha üst sınıfların her zaman alt sınıfları kapsadığı görülebilmektedir. Ancak bir üreticinin elindeki belge sınıfından daha düşük sınıflarda imalat yapıp yapamayacağı konusu tartışma konusu haline gelmiştir.
Şu anda imalatçıların elinde olan belgelerin tamamında “… up to EXC … according to EN 1090-2:2008+A1:2011” gibi bir ifade bulunmaktadır. Belgenin üzerinde geçen "… EXC…'e kadar" ibaresi üreticinin yeterli olduğu ve daha alt sınıfları yapabildiğini gösteren en önemli dayanaktır.
EN 1090-2 standardı “4.1.2 Yapı uygulama sınıfları” maddesinde kural sıkılığı EXC1’den EXC4‘e doğru artan, EXC1, EXC2, EXC3 ve EXC4 olarak belirtilen, dört adet yapı uygulama sınıfı verilmiştir.
Yine aynı maddenin devamında; "Yapı uygulama sınıfları, yapının tamamına veya bir kısmına veya belirli ayrıntılarına uygulanabilir. Bir yapı farklı yapı uygulama sınıflarını kapsayabilir. Bir ayrıntı veya birden çok ayrıntı grubu normal olarak bir yapı uygulama sınıfı sayılmalıdır. Bununla birlikte, bütün gerekler için aynı yapı uygulama sınıfının seçilmesi gerekmez." Cümlesi yer almaktadır. Dolayısıyla bir bina birden fazla uygulama sınıfını kapsayabiliyorsa bunu üreten imalatçı da birden fazla uygulama sınıfını beraber uygulayabilmelidir.
EN 1090-2 Ek A “Çizelge A.3 - Her bir uygulama sınıfı için gerekler” çizelgesinde her uygulama sınıfının gerekleri tablolaştırılmıştır. Buradaki tüm maddeler için daha üst uygulama sınıfları daha alta sınıfların tüm gerekliliklerini karşılamakta yada fazlasını istemektedir. Bu durum her zaman üreticinin daha alt sınıflar için yeterliliğini kanıtlar niteliktedir.
Bu bilgiler doğrultusunda üreticinin sahip olduğu belge ne olursa olsun daha alt sınıflarda üretim yapabilir. Üretilen ürünün uygulama sınıfı performans beyanında ve CE etiketinde belirtilmelidir.
Aksi durum söz konusu olsaydı EXC4 belgesi olan bir imalatçı, basit bir tente yapısını boğaz köprüsü kalitesinde imal etmesi gerekirdi ki bu da ekonomik olarak mümkün değildir.
