Makina Mühendisi

ISO 4063 Standardında Yeni Tanımlamalar Geliyor

WPS, PQR, kaynakçı belgesi, talimatlar, teknik resimler, şartnameler gibi birçok dokümanda üç basamaklı sayılar ile tanımlamaya alışık olduğumuz kaynak yöntemlerine yenileri ekleniyor.

Standardın kapsamı yeni eklenen yöntemler ile kaynak dışında diğer birleştirme yöntemlerini de içermesi planlanıyor.

Bu değişiklik ile birlikte; ISO 4063 Kaynak ve kaynakla ilgili işlemler - İşlemlerin adlandırılması ve referans numaralar (Welding and allied processes - Nomenclature of processes and reference numbers) olarak isimlendirilen standardın isminin de değişerek ISO 4063 Kaynak, sert lehim, lehim, kesim, mekanik birleştirme ve yapıştırma - İşlemlerin adlandırılması ve referans numaralar (Welding, brazing, soldering, cutting, mechanical joining and adhesive bonding - Nomenclature of processes and reference numbers) olarak değiştirilmesi öngörülüyor.

Planlanan değişiklikler için ilk taslak metninin oylaması Mart 2021 de bitecek. Sonrasında hazırlanacak son taslak metni ile birlikte ISO 4063 standardının yeni versiyonunun 2021 sonu veya 2022 başında yayınlanması bekleniyor. Standart şu anda taslak aşamasında olduğu için ISO DIS 4063:2020 olarak isimlendirilmekte ancak yayınlandığı zaman ISO 4063:2021 veya ISO 4063:2022 olacağı düşünülmektedir.

Standardın planlanan yeni adından da anlaşılabileceği üzere kaynak dışında diğer birleştirme yöntemleri ile ilgili de numaralandırma yapılması planlanıyor.

ISO DIS 4063:2020 standardındaki değişikliklere baktığımızda ilk karşımıza çıkan “>” sembolü olduğunu görüyoruz. Bu sembolün ard arda uygulanacak yöntemleri tarif etmek için planlandığı açıklaması var. Taslak standardın 4.3 maddesinde ISO 4063 – 1110>21 tanımı örnek olarak verilmiştir.

Daha önceki standartta hibrit yöntemlerin “+” işareti ile gösterilmesi ise aynen devam etmektedir. Örnek olarak bu madde için de ISO 4063 – 522+15 verilmiştir.

Standartta planlanan bir diğer değişiklik ise ISO 4063:2009 veya EN ISO 4063:2010 standardının 2.2 maddesinde verilen detayların EK A ya taşınmış olmasıdır. Böylelikle 2 olan ek adedi bu standart ile birlikte 3 e çıkmaktadır.

Standardın en radikal değişimlerinden birisi şimdiye kadar 3 basamaklı sayılar ile tanımladığımız kaynak yöntemlerinin artık 4 basamaklı sayılar ile tanımlanmasıdır. Burada ilk basamağı 1 olan yöntemlerin mekanik bağlantılar, 2 olan yöntemlerin ise yapıştırma yöntemleri olması planlanmaktadır. Ancak şimdiye kadarki alışkanlıkları bozmamak adına kaynaklı birleştirmeler için şimdilik eski 3 basamaklı gösterimler kullanılmaya devam edecektir.

Eski standarda ilave olarak 6 grubu bağlantılar plastik kaynağı olarak detaylı bir şekilde tanımlanmıştır.

Standardın 5.5 maddesinde ise yine yeni bir tanımlama olan mekanik bağlantılar başlığı ile 1000 grubu bağlantılar tanımlanmıştır. Örnek olarak 1100 perçin, 1110 kendisi delen perçinler, 1300 kıvırma, 1400 kilitli somunlar, 1500 fonksiyonel elemanlar gibi yöntemler isimlendirilmiştir.

5.6 maddesinde ise 2000 grubu olan yapıştırma bağlantılarının numaraları tanımlanmıştır. Yapıştırma işlemleri için de şimdilik 5 alt başlık belirlenmiştir.